การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะ
ความหมาย
กิจกรรมศิลปะเป็นกิจกรรมที่เด็กคิดสร้างสรรค์ตามความเหมาะสมของกิจกรรมเเต่ละอย่างเรียนรู้จากการกระทำจริงเเละประสบการณ์ เกิดการรับรู้ มั่นใจในความคิด
กล้าเเสดงออกโดยถ่ายทอดความรู้สึกออกมาเป็นผลงาน (วิรุณ ตั้งเจริญ, 2526)
ทฤษฎี/เเนวคิด
โดยทั่วไปเด็กอายุ
3 - 6 ปี เป็นวัยที่มีความคิด กล้าคิด กล้าเเสดงออก ช่างซักถาม ชอบเลียนเเบบ
มีจินตนาการเป็นของตนเอง เเสวงหาคำตอบด้วยตนเอง (วิรุณ ตั้งเจริญ, 2526) กิจกรรมศิลปะช่วยเพิ่มพูนประสิทธิภาพทางด้านการคิด (พราวพรรณ
เหลือสุวรรณ, 2537)
"เมื่อเด็กเขียนสิ่งใด จะเขียนตามที่รู้"
การที่เด็กรู้หมายถึงการที่เด็กมีความรู้ต่อสิ่งนั้นๆ อย่างไร เป็นความรู้ ในลักษณะ ใดลักษณะหนึ่ง ในจิตสำนึกของเด็ก
การสร้างสรรค์กิจกรรมศิลปะ โดยการวาดภาพของเด็ก ซึ่งมีความสนใจ จดจ่อต่อสิ่งนั้น
การสังเกต รูปทรง สี รายละเอียด เป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาด้านเชาว์ปัญญา ซึ่ง Harris (1963) กล่าวถึงการวัดเชาว์ปัญญา โดยการวาดภาพว่าเป็น
ความสามารถในการพัฒนาความคิดรวบยอดหรือผลของกระบวนการคิดที่เกี่ยวกับสิ่งที่เป็นนามธรรมซึ่งการแสดงออก
ของเชาว์ปัญญาประกอบด้วย
1. ความสามารถในการรับรู้ (Ability to
perceive) คือ ความสามารถแยกแยะความแตกต่างและความเหมือนได้
2. ความสามารถในการคิดอย่างเป็นนามธรรม (Ability to abstract) คือ ความสามารถ ในการจำแนกสิ่งของออกเป็นตามลักษณะ
ความเหมือนและความต่างได้
3. ความสามารถในการสรุป (Ability to generlize) คือ ความสามารถในการจัดประเภทสิ่งต่างๆที่ตนประสบให้เข้ากับพวกตามคุณสมบัติและประเภทได้ถูกต้อง
แนวทางการจัดการเรียนรู้
กิจกรรมศิลปะที่ส่งเสริมความสามารถของผู้เรียน
กิจกรรมศิลปะที่ส่งเสริมความสามารถของผู้เรียนมีดังนี้ (จรัล คำภารัตน์, 2539)
1. การวาดภาพ
มีลักษณะต่างๆ ดังนี้
1.1
การวาดภาพตามใจชอบหมายถึงการให้โอกาสเด็กได้มีอิสระในการเลือกว่าสิ่งที่เด็กพอใจและสามารถวาดได้ซึ่งส่วนมากเด็กในวัยเรียนมักจะวาดรูปคนบ้านสัตว์ตุ๊กตาเป็นต้น
1.2
การวาดภาพตามประสบการณ์หมายถึงการเลือกให้เด็กได้มีอิสระในการเลือกวาดภาพจากประสบการณ์ที่เด็กได้ประสบจากการไปเที่ยวตาม
สถานที่ต่างๆ
หรือสิ่งที่เด็กได้รับเช่นทะเลสวนสัตว์ของขวัญวันเกิดสัตว์เลี้ยงเป็นต้น
1.3
การวาดภาพจากการฟังนิทานหมายถึงการให้เด็กวาดภาพจากนิทานที่ครูเล่าให้ฟังหรือจากเทพนิยายซึ่งเด็กจะแสดงความรู้สึกนึกคิดทางด้านสติปัญญาและความรู้สึกทางด้านจิตใจ
ถ่ายทอดออกมาเป็นภาพได้
1.4
การวาดภาพจากเสียงเพลงหมายถึงการให้เด็กได้ฟังเพลงและวาดภาพตามความรู้สึกนึกคิด
ของตนเป็นภาพที่เด็กประทับใจจากการฟังเพลง
1.5
การวาดภาพจัดการแสดงบทบาทสมมุติ หมายถึง
การให้เด็กวาดภาพจากการที่เด็กแสดงบทบาทสมมุติไปแล้วถ่ายทอดออกมาเป็นภาพ
1.6
การวาดภาพด้วยนิ้วมือหมายถึงการใช้นิ้วมือเป็นส่วนที่ทำให้เกิดภาพโดยใช้สีน้ำแต่งเติม
ให้เกิดภาพตามจินตนาการ
2. การปั้น
เป็นการนำวัสดุเหนียวแน่นมาประดิษฐ์เป็นรูปทรงต่างๆโดยผ่านกระบวนการคิดจินตนาการของเด็ก
3 การประดิษฐ์เศษวัสดุ
เป็นการนำเศษวัสดุที่เหลือใช้มาประดิษฐ์เป็นสิ่งของที่มีประโยชน์
3.1
การสร้างงานและการประดิษฐ์ด้วยเศษวัสดุหมายถึงการนำเศษวัสดุอันได้แก่ชิ้นส่วนของกระดาษเปลือกไข่เปลือกหอยเศษผ้าก้านไม้ขีดกระป๋องน้ำนำมาเป็นผลงานทางศิลปะโดยใช้การคิดเพื่อให้ได้ชิ้นงานและตกแต่งให้สวยงาม
3.2
การประยุกต์และตกแต่งด้วยเศษวัสดุหมายถึงการนำวัสดุเช่นกระดาษพืชผลไม้มาประยุกต์และตกแต่งโดยการเพิ่มสีสันลวดลายหรืออุปกรณ์ต่างๆ
ข้อค้นพบจากการวิจัย
จากการจัดการเรียนรู้โดยใช้การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะมีข้อค้นพบจากการวิจัยด้านวุฒิภาวะทางเชาวน์ปัญญาและ
ความพร้อมในการเรียนดังนี้
นนทศุกรีย์
ค้าธัญเจริญ ( 2523 )
ได้ศึกษาวุฒิภาวะทางเชาวน์ปัญญาของเด็กไทยในระดับอนุบาลพบว่านักเรียนที่มีระดับอายุต่างกันมีวุฒิภาวะทางเชาว์ปัญญาแตกต่างกันโดยที่
วุฒิภาวะทางเชาวน์ปัญญาเพิ่มขึ้นตามระดับอายุตั้งแต่ 4 ปีจนถึง 6
ปีและวุฒิทางเชาวน์ปัญญามีความสำคัญทางบวกกับความพร้อมในการเรียนบุญโทเจริญผล
(2533)
ได้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความสามารถทางเชาวน์ปัญญากับทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ของเด็กปฐมวัยพบว่าความสามารถทางเชาวน์ปัญญาที่แสดงออกโดยภาพวาด
และทักษะพื้นฐานคณิตศาสตร์ไม่แตกต่างกันและความสามารถทางเชาวน์ปัญญาจากการวาดภาพของเด็กเพิ่มขึ้นตามระดับอายุ
จิรานันประเสริฐศรี (2535)
ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างเชาว์ปัญญาจากแบบทดสอบ วาดภาพคน
และแบบทดสอบวัดเชาว์ปัญญาของ Wechsler ฉบับ WISC ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2
พบว่าชาวปัญญาของนักเรียนที่วัดจากแบบวาดภาพคนมีความสัมพันธ์ทางบวกกับเชาว์ปัญญาของนักเรียนที่วัดได้จากแบบทดสอบเชาว์ปัญญาแบบวิสค์
เเละ ธนัญญา อินทะกนก(2545)
วิจัยเปรียบเทียบ
ชาวปัญญาก่อนและหลังการใช้กิจกรรมศิลปะของนักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2
พบว่านักเรียนชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีเชาว์ปัญญาเพิ่มขึ้นมากกว่า
ก่อนการใช้กิจกรรมศิลปะอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001
ตัวอย่างการจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะ
สรุปได้ว่า
นวัตกรรมประเภทวิธีการจัดการเรียนรู้ที่ใช้กิจกรรมนันทนาการและศิลปะนี้ผู้สนใจสามารถนำไปแก้ปัญหาการจัดการเรียนการสอนของตนเองได้แต่ต้องศึกษาให้เข้าใจอย่างลึกซึ้งในแนวคิดเกี่ยวกับวิธีการจัดการเรียนรู้และกิจกรรมนันทนาการและศิลปะเพื่อให้สามารถใช้นวัตกรรม
ได้เหมาะสมกับปัญหาในการจัดการเรียนการสอน
และสามารถแก้ปัญหาหรือพัฒนาผู้เรียนให้บรรลุจุดประสงค์การเรียนรู้ได้จริง
แหล่งที่มา
ทวีศักดิ์. https://www.gotoknow.org/posts/154426. [ออนไลน์]
เข้าถึงเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2561.
นิติ เหมกุล. https://www.gotoknow.org/posts/281190.[ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่
26 สิงหาคม 2561.
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตย์. (2553). 80
นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพฯ : บริษัท แด เน็กซ์ อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น จำกัด.
http://www.trueplookpanya.com/true/lesson_plan_detail.php?lesson_plan_id=25 .[ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่ 26
สิงหาคม 2561.
https://sites.google.com/site/pmtech27012212/chiwit-kab-nanthnakar.[ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่ 26
สิงหาคม 2561
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น